Groenekan
Home.Nieuws.Historie.Ontwerp.Onthulling.Sponsors.Links.Contact.
Ontwerp

Bedoeling van het monument is dit stuk geschiedenis “in beeld” te brengen en zo ook een concrete plaats te markeren om de drie omgekomen bemanningsleden te herdenken. Het concept is dan ook een soort “beeldverhaal”. In vorm, materiaal en positie de gebeurtenissen “uitbeelden”. Kern is het grondvlak waar een staartsilhouet, onmiskenbaar een vliegtuig, schuin in de grond verdwijnt. Zo is direct helder dat het hier om een vliegtuigcrash gaat. De hoek waaronder het silhouet in het grondvlak verdwijnt geeft aan dat het om een nood- of buiklanding gaat. De kompasrichting waarin het silhouet ten opzichte van het grondvlak staat geeft de richting aan waaruit het toestel is gekomen en wijst naar de plek, verderop in het weiland, waar het is neergekomen.

 

 

Het rechthoekige grondvlak verbeeldt de eeuwenoude rechthoekige verkavelingsvorm in dit veengebied, smalle stroken land gescheiden door sloten. De twee driehoekige goten verwijzen naar dit typerende landschap. De piloten zagen ook “een weiland met rechte sloten” op zich af komen. De richting waaruit het toestel kwam en het beeld vanuit de lucht worden zo weergegeven in het grondvlak. Het grondvlak van beton zal overgroeid worden met mos in dit vochtig milieu, in de V goten zal water blijven staan. Het staartsilhouet “ploegt” zich a.h.w. in dit vlak vanuit richting Soesterberg.

 

De staart van de B-17 heeft een karakteristieke onmiskenbare vorm. De vorm van het staartroer, de geschutskoepel en de romp vormen een uniek silhouet. Het silhouet is een vlakke plaat, de romp wordt aangegeven met opzetstukken die met tussenruimte van het centrale element zijn aangebracht. De schaduwlijnen suggereren een perspectivische diepte, geven de vorm zo volume. Vorm en verhoudingen plaatsen het meteen in WO II. Dit silhouet is de kern van het ontwerp. Geeft aan om wat voor vliegtuig het gaat, door aanbrengen van typenummers op het staartvlak is ook duidelijk welk vliegtuig precies.

 

De dwarsdoorsnede van de stabilo is in het silhouet rafelig met laser uitgespaard in het opzetstuk dat de lijnen van de romp aangeeft. Maakt duidelijk dat het toestel niet meer bestuurbaar was. Langs de rand van het grondvlak is een afgebroken fragment van de stabilo geplaatst in een positie die verwijst naar het gerafelde gat in de romp en de plaats waar het staartstuk in het grondvlak verdwijnt. Als in momentopname van de crash, is al afgebroken maar heeft zich nog niet in de grond geboord. Dit vlak “zweeft” optisch gezien, natuurlijk is er een zo licht mogelijke draagconstructie onder, boven het grondvlak. In dit vlak zijn tekst, datum en namen van de bemanningsleden met laser uitgespaard. Geeft zo ook aan dat deze gebeurtenis niet “wegzinkt” in vergetelheid maar met dit monument blijft voortleven in de herinnering en geschiedenis van Groenekan.

 

Basis materiaal is cortenstaal, dat heeft een typerende roestbruine kleur, verwijst zo naar een gebeurtenis uit het verleden, oogt als een “roestend wrak”, en creëert door kleur, structuur en patina een sterk contrast met het groen van het grondvlak en de omgeving. De registratienummers, -letters, tekst en namen “lichten op” door doorvallend licht en contrast met groene omgeving, of vormen donkere schaduwen.  

 

Van afstand gezien lijken dit door doorvallen van licht of ontstane schaduwen als willekeurig aangebrachte  beschadigingen zoals gaten door de treffers van Duitse jagers en luchtafweergeschut. De patronen van licht en donker wisselen sterk met de tijd van de dag, tijd in jaar en weersomstandigheden. Daarnaast veranderen door de “platte constructie” zowel vorm van beeld zelf als patroon van “gaten” sterk als het vanuit een andere gezichtshoek wordt gezien. Zowel weer, seizoen als gezichtshoek maakt steeds andere vorm en ander patroon zichtbaar. Bij naderen vormen zich steeds meer letters en woorden. Het beeld vertelt het verhaal dan steeds verder, tot bij het beeld gekomen de laatste details, tijdstip van de crash, namen van bemanning en omgekomen bemanningsleden worden onthuld.  

 

Naast alle namen van de 10 bemanningsleden staat er de volgende herdenkingstekst op het monument:

 

28 mei 1944

 

Tussen Groenekan en Blauwkapel maakt een Amerikaanse B-17 een noodlanding.

Drie bemanningsleden kwamen om, zeven worden krijgsgevangen gemaakt.

Groenekan herdenkt hun offer.

Hun offer voor onze vrijheid.

 

28 mei 2014